PMEG 2024
14.2.9. Tuj
Tuj = “sen prokrasto, sen atendo”:
“Mi volas ke vi tien iru,” diris la patrino, “kaj iru tuj!”FE.19
Se li scius, ke mi estas tie cxi, li tuj venus al mi.FE.20
La fenestro longe estis nefermita; mi gxin fermis, sed mia frato tuj gxin denove malfermis.FE.33
Li estas tre kredema: ecx la plej nekredeblajn aferojn, kiujn rakontas al li la plej nekredindaj homoj, li tuj kredas.FE.41
Kiam la suno estis tuj subironta, Elizo ekvidis dek unu sovagxajn cignojn.FA1.164
La infanoj ne tuj komprenis, kion sxi diris.FA3.89
Tuj post la hejto la forno estis varmega.FE.38
Tuj antaux la vespermangxo ni kolektigxis en la salono. Kelkaj uzas jxus kun antaux en tiaj esprimoj, sed tuj antaux estas preferinda.
Loka tuj «
Tuj estas ankaux uzata kun loka signifo = “tute proksime, tute apude”. Iafoje tempa kaj loka signifoj miksigxas:
Kio estas tiu granda kastelo, tuj apud la urbo, kun la tiel altaj fenestroj?FA1.198
Tuj malantaux si sxi auxdis viran vocxon.M.12
La monto malfermigxis, kaj la regxidino eniris. La vojkamarado sekvis tuj post sxi.FA1.74 Kaj tempa kaj loka tuj.
Vortfarado «
Tuja = “tuj okazonta, okazinta, farigxonta, farigxinta” k.s.: Li tuj faris, kion mi volis, kaj mi dankis lin por la tuja plenumo de mia deziro.FE.31
Tuje estas pli akcenta formo de tuj: Li malaperis tiel tuje, ke neniu povis vidi kien.