PMEG 2024
38.2.15. ET
ET = “(plej/tre) malalta grado, (plej/tre) malgranda speco”. Komparu kun EG. ET ne sxangxas la bazan signifon de vorto, sed nur malgrandigas la signifon:
domo → dometo = (tre) malgranda domo
doloro → doloreto = (tre) malforta doloro, irito
varma → varmeta = nur iom varma
verda → verdeta = malforte verda, neklare verda
dika → diketa = nur iom dika
babili → babileti = babili malmulte
pluvi → pluveti = pluvi malforte, pluvi kun malgrandaj gutoj
iom → iomete = nur malmulte
Ofte ET-vorto montras specialan signifon:
sxtrumpo → sxtrumpeto = mallonga sxtrumpo, kiu kovras nur la piedon kaj la parton tuj super la piedo
ridi → rideti = ridi sensone kun fermita busxo
mangxi → mangxeti = malmulte kaj senapetite mangxi
rafano → rafaneto = speciala malgranda varianto de rafano (speco de legomo)
Alternativoj de ET-vortoj «
Kelkaj specialsignifaj ET-vortoj ricevis nekunmetitan alternativon. En iaj okazoj la alternativo farigxis pli populara. En tiaj okazoj la ET-vorto tendencas perdi la specialan signifon:
faleti = preskaux fali pro mispasxo → stumbli
vojeto = tervojeto en arbaro aux kampo → pado
beleta = placxaspekta → linda
Karesa signifo «
Iafoje ET montras karesan nuancon:
patro → patreto = kara patro, pacxjo
edzo → edzeto = kara edzo
mano → maneto = cxarme malgranda mano
knabino → knabineto = cxarme malgranda knabino
Ordinara radiko «
eta = malgranda, malintensa
etigi = fari malgranda
etigxi = farigxi malgranda
etulo = malgranda persono
Iafoje oni uzas ET prefiksece por montri specialan signifon:
burgxo → etburgxo = burgxo, kies burgxeco estas eta (laux socia statuso)
fingro → etfingro = speco de fingro, kiu estas kutime pli malgranda ol la aliaj fingroj sur la mano
akciano → etakciano, etakciulo = iu, kiu posedas relative malmulte da akcioj
Iuj opinias, ke cxi tia prefikseca uzo de ET estas erara, sed temas fakte pri tute regula uzo de ET kiel ordinara radiko. Prefikseca ET estas preciziga antauxelemento de kombino. Normale oni uzu ET sufikse, sed por iaj specialaj signifoj prefikseca uzo povas esti utila.