PMEG 2024
39.1.22. IZ
Ekssufikso en multaj radikoj por diversaj metodoj kaj agoj: judaizi, faradizi, kauxterizi, legalizi, centralizi, katehxizi, klimatizi, analizi, mobilizi, organizi, sterilizi.
Vera sufikso «
1. “Kovri, provizi”. Uzata precipe en tehxnika lingvajxo: sxtono → sxtonizi = “kovri per sxtonoj (ekz. vojon)”, kupro → kuprizi = “kovri per tavolo de kupro”, gluo → gluizi = “provizi per tavolo de gluo”, elektro → elektrizi = “provizi/funkciigi per elektro”. En multaj okazoj la simpla sensufiksa verbo jam havas tian cxi signifon, ekz. kupri = kuprizi. Se la simpla verbo havas alian signifon, oni ofte povas uzi la sufikson UM, ekz. gluumi (glui = “fiksi per gluo”). Iafoje IG estas tauxga: hipnoto = “speco de dormosimila mensostato” → hipnotizi aux pli bone hipnotigi = “meti en hipnoton”. La formon hipnotizi oni pli gxuste rigardu kiel nekunmetitan. En tehxnika lingvajxo IZ eble povas esti utila, sed ordinare oni gxin evitu.
2. “Uzi metodon” (post nomo). Iafoje uzata por metodo elpensita de fama persono: Pasteuxro → pasteuxrizi = “parte sterilizi trinkajxon per metodo inventita de Pasteuxro”, Makadamo → makadamizi. Tiaj IZ-vortoj prefere estu rigardataj kiel nekunmetitaj, kaj plej ofte simpla sensufiksa verbo estas pli bona elekto: pasteuxri, makadami.