26. Verboj

Vorto kun iu el la finajxoj AS, IS, OS, U, US aux I estas verbo. Verbo montras faradon de ago aux estadon en stato.

La diversaj verbfinajxoj prezentas agojn kaj statojn en kvar malsamaj manieroj – en kvar modoj.

• Reala modo – por agoj kaj statoj realaj:

  • AS-finajxo – por nuntempaj agoj aux statoj

  • IS-finajxo – por pasintaj agoj aux statoj

  • OS-finajxo – por venontaj agoj aux statoj

• Vola modo: U-finajxo – por agoj aux statoj dezirataj, volataj, ordonataj aux celataj

• Imaga modo: US-finajxo – por agoj aux statoj imagaj

• Neuxtrala modo: I-finajxo

Nur en la reala modo oni faras distingon inter tri tempoj. La aliaj modoj ne esprimas tempon.

• Verboj kun AS, IS, OS, U aux US rolas kiel cxefverboj de frazo.

• Verboj kun I-finajxo – I-verboj ne rolas kiel cxefverbo, sed havas diversajn aliajn rolojn en frazoj. I-verbo estas tradicie rigardata kiel la baza formo de verbo. Tial verboj aperas en I-formo en vortaroj.

Legu ankaux pri vortfarado per verbaj finajxoj, pri verboj kaj frazroloj, kaj pri kelkaj gravaj verboj.